|
|
Строка 40: |
Строка 40: |
| | тэг 5 = | | | тэг 5 = |
| }} | | }} |
− | ==О церкви==
| + | *В области Урфа (Едесиа) находится село Геймуш (или Камурдж, а сейчас- Дагетеги). |
− | Վիրան քաղաքի ճանապարհի վրա` Ուրֆա նահանգի կենտրոնից 10 կմ հյուսիս-արևելք գտնվող Գերմյուշ լեռների (771 մ) հարավային փեշերով հոսող աղբյուրների ջրի (երմյուշի ջուր) մոտակայքում գտնվում է Գերմյուշ գյուղը, որը հայերից մնացած մի գյուղ է: Այսօրվա անունը Դաղեթեղի է: Իսկ հողերի տակ գտնվող անցքերից տեղյակ գանձախույզները գյուղում անվերջ մաքսանենգ պեղումներ են կատարում:
| |
− | | |
− | Հայկական եկեղեցին (Գերմյուշ- Կամուրջ)
| |
− | | |
− | Քանի որ Գերմյուշ գյուղում գտնվող հայկական եկեղեցու արձանագրությունները չկան, կառուցման թվականը հայտնի չէ: Երկրի ամենահին տաճարներից մեկին` Գյոբեքլիթեփեյին շատ մոտ է գտնվում: Եկեղեցին երկհարկանի քարե կառույց է: Հարթ քարից ուղղանկյուն բազիլիկաձև կառուցված եկեղեցու մուտքի մոտ բարձրանում են երեք սուր կամարներ: Խաչաձև կամարների վրա կա հողածածկ հարթ տանիք: Ապսցիսի առջև կա մի փոքրիկ գմբեթ:
| |
− | | |
− | Պաշտամունքի վայրը երեք նեֆից է բաղկացած: Եկեղեցու կենտրանական նեֆում մեկ գմբեթ է գտնվում: Իսկ Երեք բաժին ունեցող նարթեքսի վրա գտնվող Կնաքայոնը (Կանանց հավաքատեղի) երեք գմբեթով է ծածկված: Տարբեր ժամանակներում իրականացվող վերանորոգումների պատճառով կառույցը աստիճանաբար կորցնում է առանձնահատկությունները:
| |
− | | |
− | 1890 – 1922
| |
− | | |
− | Չնայած թուրք պատմագրությունը խեղաթյուրում է իրադարձությունները` Հայոց ցեղասպանությունից փրկվածներ պատմածները այս հրաշքով ստեղծագործության մասին արժեքավոր տեղեկություններ են տալիս: Ըստ այդ տեղեկությունների` 1890-ական թթ. սկզբին այս գյուղում ապրում էր հազար քրիստոնյա: 1895 թ. հայերի համար արյունոտ տարի էր. շատ մահացություններ են եղել:
| |
− | | |
− | Հայերի գաղթից հետո Աթաթյուրքը գյուղի հարստությունները նվիրեց իրաքցի մի համիդիական շեյխի` Ուջեյմի Սյումեր փաշային: Վերջինս Առաջին համաշխարային պատերազմի ժամանակ Օսմանյան կայսրության սիրիական ճակատում կռվելուց հետո Թուրքիա է գալիս և այստեղ բնակություն հաստատում: Նրա իսկական անունը Ուջեյմի Սադուն փաշա էր: Սյումեր ազգանունն է վերցնում 1934 թ. ուժի մեջ մտած ազգանունի օրենքով:
| |
− | | |
− | Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախօրյակին հնարավոր հարձակման դեմն առնելու համար հայերը նախապատրաստվեցին: 1915թ. մայիսին տարածաշրջանի մյութեսարիֆ (գավառապետ) նշանակված Միություն և առաջադիմություն կազմակերպության անդամ Ալի Հայդար բեյը սկզբում ականավոր հայերին բանտարկեց: Ազատվելու համար սրանք մեծ կաշառքներ տվեցին ու աղքատացան, իսկ նրանք, ո վքեր չկարողացան փող տալ, կախվեցին: Դիմադրողները զորակոչվեեցին, օգտագործվեցին ճանապարհների կառուցման համար և այլևս հետ չվերադարձան:
| |
− | | |
− | Ինչպես հասկանում ենք հուշերից` գերմանական բանակն էլ է մասնակցել հայերի բնակավայրերի ոչնչացմանը:
| |
− | | |
− | 1921 թ. հարձակվեցին մնացյալ հայերի տների վրա, խլեցին ունեցվածքը: Հայերը, թողնելով ամեն ինչ, փախան Մոսուլ և Հալեպ:
| |
− | | |
− | Զեյթունը, Ադանան, Սիսը, Մարաշը, Քիլիսը, Այնթաբը, Ուրֆան, Կամուրջը և այլ քաղաքներ ամբողջությամբ զտվեցին հայերից, շատերը մահմեդականացան:
| |
− | | |
− | Հայերից մնացած մեկ այլ եկեղեցի` Սրբ. Հակոբը, կառուցվել է այն հրապարակում, որտեղ ժողովներ էին տեղի ունենում:
| |