Версия 18:18, 18 ноября 2019

Погосян Варужан Арамаздович
На французском:	Varoujean Poghosyan
Дата рождения:	10.02.1955
Место рождения:	Ереван
Краткая информация: Доктор исторических наук. Ответственный секретарь журнала "Вопросы арменоведения" Ереванского государственного университета

Биография

Родился 10 февраля 1955 г. в Ереване в семье интеллигентов. ^[1]

В 1962-1972 гг. В.А. Погосян учился в ереванской средней школе с английским уклоном № 67 имени Егише Чаренца, в 1972-1977 гг. – на историческом факультете Ереванского государственного университета. В студенческие годы он поддерживал постоянные научные связи с крупными историками А.Р. Иоаннисяном (1908-1991) и М.Г. Нерсисяном (1910-1999). Поэтому его научные интересы были сосредоточены на новой истории.

В 1978-1980 гг. В.А. Погосян продолжил свою учебу в Москве, в аспирантуре Института всеобщей истории АН СССР по специальности «Новая история Франции». ^[2]

Свою кандидатскую диссертацию на тему «Внутренняя политика Директории (переворот 18 фрюктидора)» он защитил в 1988 г. в Институте всеобщей истории АН СССР.

В 1981-1992 и 1999-2010 гг. В.А. Погосян работал в Институте истории Национальной Академии наук Армении.

В 1996-1999 гг. он работал в Национальной библиотеке Армении, сначала помощником директора, затем заместителем директора по научной работе.

Сфера научных интересов

В.А. Погосян профессиональный историк высокого уровня, обладающий обширной эрудицией. Он сосредоточил свои научные интересы на двух различных темах. Это история и историография Французской революции XVIII столетия и Геноцид армян.

Его книги, посвященные истории и историографии Французской революции, а также армяно-французским отношениям конца XVIII – начала XIX столетий, нашли широкое признание у современных российских и французских историков. Некоторые из них написали рецензии на эти книги в авторитетных российских и французских научных изданиях.

Проблемами истории Геноцида армян В.А. Погосян стал заниматься с 1981 г., под руководством М.Г. Нерсисяна. Сначала он интерeсовался подробностями армянских погромов в Османской империи в 1919-1922 гг., а потом сосредоточил свое внимание главным образом на достижениях, взлетах и падениях французской историографии конца XIX и начала XX столетий в области изучения гамидовских погормов 1894-1896 гг. и истребления киликийских армян в 1909 г. В монографиях, посвященных этим темам, он впервые подверг доскональному критическому анализу вклад французских историков, а также политических и религиозных деятелей в области исследования истории армянских погромов 1894-1909 гг. Следует отметить, что он впервые выявил истоки историографического направления, возникшего во второй половине 1890-х гг. во Франции, отрицающего достоверность Геноцида армян. Рубен Сафрастян охарактеризовал его монографию «Первый этап Геноцида армян в оценке французской историографии и общественно-политической мысли (конец XIX – начало XX века» (Ереван, 2011) как «весомый вклад в историографию Геноцида армян» («Арменоведческий журнал Айказян», 2011, т. 52, с. 525, на армянском языке). ^[3]

За последние десятилетия история Геноцида армян стала составной частью новой отрасли исторической науки – геноцидологии, возникшей в США и Израиле. В.А. Погосян является одним из немногочисленных историков Армении, который изучает проблемы истории Геноцида армян на основе выдвинутых геноцидологами концептуальных подходов. В.А. Погосян внес свою лепту не только в дело издания сборников документов на европейских языках по истории армянских погромов 1920 г. в Мараше и 1922 г. в Измире, но и переиздания ценных книг и брошюр источниковедческого характера, принадлежащих перу многих французских и американских авторов (Ж. Брезол, А. Адоссидес, А. Барби, Р. Ламберт и др.).

В.А. Погосяну присуща одна особенность – почтительное отношение к памяти своих учителей и предшественников. Об этом свидетельствуют его многочисленные статьи и публикации, изданные в России и Франции, часть которых он включил в сборник статей «В окружении историков» (Ереван, 2011), а также издал сборник неопубликованных статей А.Р. Иоаннисяна («Неизданные произведения», Ереван, 2009), приуроченное к столетию со дня рождения этого выдающегося историка.

Редакторская деятельность

С давних пор В.А. Погосян поддерживает тесные и стабильные научные связи со многими известными зарубежными историками. Работает в качестве ответственного секретаря основанного ректором ЕГУ А.Г. Симоняном журнала «Вопросы арменоведения».

В.А. Погосян является членом редакционной коллегии научных журналов «Журнал геноцидологии», «Глобус науки», а также член редколлегии журнала "Ученые записки Орловского государственного университета".

Переводы с французского

Большая любовь к французскому языку, сподвигла его к регулярному осуществлению высококлассных переводов с французского на армянский многочисленных трудов европейских историков, а также Николая Адонца, посвященных различным периодам истории армянского народа. Выделим среди них перевод объемного и ценного сборника документов «Великие державы, Османская империя и армяне во французских архивах (1914-1918 гг.)», опубликованного в 1983 г. в Париже французским историком армянского происхождения Артуром Пейлеряном (1925-2005)^[4]

• Ա. Վանդալ, Հայերը և բարենորոգումները Թուրքիայում, Երևան, 2001, 44 էջ
• Մ. Մյուրե, Մարաշի կոտորածը (1920 թ. փետրվար), Երևան, 2001, 30 էջ
• Ռ. Պյուո, Զմյուռնիայի վախճանը, Երևան, 2001, 29 էջ
• Ի. Օժէ, Սուրբ Պետրոսի մատի տեղափոխումը Հռոմից Հայաստան // էջմիածին, 2002, թիվ Ա, էջ 92-104
• Ն. Ադոնց, Դավիթ կյուրոպաղատ // ՊԲՀ, 2002, թիվ 3, էջ 3-47: Արտատպված է` Ն. Ադոնց, Երկեր, հինգ հատորով, հ. Ե, Երևան, 2012, էջ 372-413
• Գ. Ուլուհոջյան, Գանձասարի կաթողիկոսությունն ըստ Երեմիա Չելեպի Քյոմուրճյանի քարտեզի (1691 թ.) // ՊԲՀ, 2003, թիվ 1, էջ 158-165
• Ջ. Տրաինա, Բանտարկության վայր Սասանյան կայսրությունում. Անհուշ բերդը // Նույն տեղում, էջ 186-202
• Կ. Ա. Չիանկալինի, Հայերեն «Անհուշ» բերդ՝ Մոռացության ամրոց. (Ստուգաբանական ծանոթագրություն) // Նույն տեղում, էջ 203-207
• Մ.-Ա. Շևալիե, Լևոն Մեծագործի գերմանական ռազմավարությունը. տևտոնականների Կիլիկիայում հաստատվելու պարագան // էջմիածին, 2003, թիվ ժ-ժԱ, էջ 108-117
• Ա. Պեյլերյան, Մեծ տերությունները, Օսմանյան կայսրությունը և հայերը ֆրանսիական արխիվներում (1914-1918), հ I: Փաստաթղթերի ժողովածու, Երևան, 2005, 484 էջ / А. Бейлерян, Великие державы, Османская империя и армяне во французских архивах (1914-1918), т. I. Сборник документов, Ереван, 2005, 484 с.
• Ա. Պեյլերյան, Մեծ տերությունները, Օսմանյան կայսրությունը և հայերը ֆրանսիական արխիվներում (1914-1918), հ II: Փաստաթղթերի ժողովածու, Երևան, 2005, 520 էջ / А. Бейлерян, Великие державы, Османская империя и армяне во французских архивах (1914-1918), т. II. Сборник документов, Ереван, 2005, 520 с.
• Մ.-Ա. Շևալիե, Կրոնաասպետական միաբանությունների ընկալումը` Արևելքի քրիստոնյաների (հայերի և ասորիների) կողմից (XII դարի սկզբից մինչև XIV դարի սկիզբը) // Ակադեմիկոս Նիկողայոս Մառ: Ծննդյան 140 և մահվան 70-ամյակների տարելիցի ժողովածու: Խմբագրությամբ Պ. Մ. Մուրադյանի, Երևան, 2005, էջ 59-91
• Մ.-Ա. Շևալիե, Կիլիկիայում տաճարականների ներկայության hիմնախնդրի շուրջ // Պատմություն և կրթություն, 2006, թիվ 3-4, էջ 48-56
• Ն. Ադոնց, Լիկանդոսի բանակաթեմը հայ-բյուզանդական հարաբերություններում // էջմիածին, 2006, թիվ Ժ-ԺԱ, էջ 48-69: Արտատպված է` Ն. Ադոնց, Երկեր, հինգ հատորով, հ. Ե, Երևան, 2012, էջ 212-238
• Մ.-Ա. Շևալիե, Ասպետական միաբանությունները և միջերկրածովյան Կիլիկիան (XII դարի կեսից մինչ XIV դարի վերջը) // էջմիածին, 2007, թիվ Ժ, էջ 55-74
• Մ.-Ա. Շևալիե, Կիլիկյան Հայաստանի և հոգևորասպետական միաբանությունների փոխհարաբերությունների պատմությունից, Երևան, 2007, 119 էջ
• Ն. Ադոնց, Բյուզանդական Արևելքի ռազմական սահմանեզրերում: Հուսարներ, տրաբաններ, տասնակներ // Ն. Ադոնց, Երկեր, հինգ հատորով, հ. Գ, Երևան, 2008, էջ 398-402
• Մ. Եվադեան, Տրդատի դարձը յոյն պատմիչների քննութեան լոյսի ներքոյ // ՀԱ, 2008, թիվ 1-12, էջ 79-90
• Շ. Ռենու, Հայոց ծիսական տարվա զարգացումը VIII-XII դարերում ծիսական մեկնությունների և գրքերի հենքի վրա // ՊԲՀ, 2008, թիվ 3, էջ 77-102
• Ն. Ադոնց, Հայաստանը Ք. ա. IV-I դարերում // Ն. Ադոնց, Երկեր, հինգ հատորով, հ. Դ, Երևան, 2009, էջ 431-511
• Ն. Ադոնց, Արևելքը [և Հայաստանը] մակեդոնական կայսրության օրոք // Ն. Ադոնց, Տիգրան Մեծ. ուսումնասիրություններ, Երևան, 2010, էջ 7-94
• Մ.-Ա. Շևալիե, Կիլիկյան Հայաստանի և հոգևորասպետական միաբանությունների փոխհարաբերությունների պատմությունից, 2-րդ հրատարակություն, Երևան, 2013, 116 էջ / М.-А. Шевалье, Из истории взаимоотношений Киликийской Армении с духовнорыцарскими орденами, Ереван, 2013, 116 с.
• Ի. Տերնոն, Կիլիկիա 1909 թ.: Հնարավո՞ր էր արդյոք կանխազգալ ցեղասպանության սպառնալիքը // Ցեղասպանագիտական հանդես, 2013, թիվ 1, էջ 155-161

Сочинения

1976

• Սովետական պատմագրության պարծանքը (ակադեմիկոս Մ. Վ. Նեչկինայի ծննդյան 75-ամյակի առթիվ) // Երևանի համալսարան, 20 մարտի
• Գիտության անխոնջ մշակը (պրոֆեսոր Ա. Զ. Մանֆրեդի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ) // Երևանի համալսարան, թիվ 3, էջ 60-62

1977

• «Եվրոպա» շաբաթաթերթի մի հաղորդման մասին // Երևանի համալսարան, թիվ 3, էջ 44

1979

• Կազմ . (Сост.) Дополнение к библиографии трудов А.З. Манфреда и к литературе о нем // История и историки – 1976, М., с. 395-397 (совместно с С.Н. Гурвич)

1980

• Переворот 18 фрюктидора // ԲԵՀ, թիվ 2, էջ 178-188

1981

• Նորահայտ փաստաթղթեր Արևելյան Հայաստանը Ռուսաստանին միացման մասին // ԼՀԳ, թիվ 7, էջ 109-114

1982

• Виктор Далин (к 80-летию со дня рождения) // Երևանի համալսարան, թիվ 1, էջ 44-45
• Армянин Уанис Петро – мамелюк Наполеона // ԼՀԳ, թիվ 3, էջ 86-94 (Վ. Միքայելյանի հեղինակակցությամբ)
• Павел I и Людовик XVIII // ФЕ – 1980, М., с. 204-210
• Գրախոս. (Рец.) Г.С. Черткова, Гракх Бабеф во время термидорианской реакции, М., 1980 // ВИ, № 8, с. 145-146

1983

• Материалы о телохранителе Наполеона – армянине мамелюке Рустаме // ԼՀԳ, թիվ 7, էջ 77-90

1984

• Գրախոս. (Рец.) Геноцид армян в Османской империи. Сборник документов и материалов, второе издание, Ереван, 1982 // Բանբեր Հայաստանի արխիվների, թիվ 2, էջ 209-214

1985

• Директория в исторической литературе // ФЕ – 1983, М., с. 237-254
• Мамелюк Наполеона Рустам // Коммунист (Ереван), 7 июля (совместно с В. Микаеляном)
• «Չեխական պատմագիտական հանդեսը»՝ «Հայերի ցեղասպանությունը Օսմանյան կայսրությունում» ժողովածուի մասին // ԼՀԳ, թիվ 6, էջ 90-91
• Միսակ Մանուշյանի նամակները // Նույն տեղում, թիվ 7, էջ 90-92

1987

• Внутренняя политика Директории (перворот 18 фрюктидора). Автореферат на соискание ученой степени кандидата исторических наук, М., 21 с.
• «Загадка» маршала Мюрата // НиНИ, № 3, с. 223-227

1988

• Роялисты, Директория и выборы 1797 года // НиНИ, № 2, с. 247-262
• Կազմ. (Сост.) Дополнение к библиографии трудов А.З. Манфреда и к литературе о нем // ФЕ – 1986, М., с. 257-262
• Խմբ. (Ред.) Ա. Զ. Մանֆրեդ, Երեք դիմանկար Ֆրանսիական մեծ հեղափոխության դարաշրջանի, Երևան, 531 էջ

1989

• Мамелюк Наполеона Рустам // НиНИ, № 2, с. 226-229
• Виктор Моисеевич Далин (1902-1985) // Там же, № 5, с. 174-188 (совместно с З.С. Белоусовой)
• Альберт Захарович Манфред (1906-1976) // Грузия и страны Европы (политические, экономические, культурные связи), IV, Тбилиси, с. 177-178 (совместно с И.М. Табагуа)
• Марк-Антуан Жюльен // ВИ, № 11, с. 144-149
• Журнал «Новая и новейшая история» о Великой французской революции // Преподавание истории в школе, № 6, с. 60-67
• О некоторых аспектах истории Французской революции // Актуальные проблемы истории Великой французской революции, М., с. 197-201
• Գրախոս . (Рец.) J. Godechot, La Révolution française. Chronologie commentée, 1787-1799, Paris, 1988 // НиНИ, № 6, с. 204-205
• Կազմ. (Сост.) Библиография трудов А.З. Манфреда и литература о нем // Грузия и страны Европы (политические, экономические, культурные связи), IV, Тбилиси, с. 179-202 (совместно с С.Н. Гурвич и М.И. Ковальской)
• Խմբ . (Ред.) Յու . Վ . Բորիսով , Շառլ-Մորիս Թալեյրան, Երևան, 420 էջ

1990

• Памяти Жака Годшо // НиНИ, № 1, с. 221 [без подписи]
• Այսպես կոչված Պյոտր մեծի «կտակի» մասին // Գոյամարտ, 31 դեկտեմբերի
• Գրախ. (Рец.) L’état de la France pendant la Révolution (1789-1799), Paris, 1988 // НиНИ, № 6, с. 224-226
• Գրախոս. (Рец.) В.А. Дунаевский, А.Б. Цфасман, Николай Михайлович Лукин, М., 1987 // АHRF, n° 281, p. 363-364
• Գրախոս. (Рец.) Л.А. Пименова, Дворянство накануне Великой французской революции, М., 1986 // Ibid., n° 281, p. 364-366
• Գրախոս. (Рец.) Б.С. Итенберг, Россия и Великая французская революция, М., 1988 // Ibid., n° 281, p. 366-368
• Խմբ. (Ред.) Վ . Գ . Տրուխանովսկի , Ծովակալի ճակատագիրը. տրիումֆ և ողբերգություն, Երևան, 333 էջ

1991

• Вандаль // Армянский вопрос. Энциклопедия, Ереван, с. 90
• Гуро // Там же, с. 155
• Дипломатические документы. Армянские дела. Проекты реформ в Османской империи, 1893-1897 // Там же, с. 167
• Եվս մեկ անգամ Պյոտր մեծի «կտակի» մասին // Փյունիք, 20 հունիսի
• Գրախոս. (Рец.) Dictionnaire historique de la Révolution française, Paris, 1989 // ВИ, № 11, с. 227-229

1992

• Абгар Рубенович Иоаннисян (1908-1991) // НиНИ, № 2, с. 222 [без подписи]
• Chronique des ouvrages publiés à l’occasion du bicentenaire de la Révolution en Union Soviétique // АHRF, n° 288, p. 279-280
• Գրախոս. (Рец.) Գ . Բարդակչյան , Հիտլերը և հայերի ցեղասպանությունը, Երևան, 1991 // Հայաստանի հանրապետություն, 5 մայիսի (Ռ. Օ. Սահակյանի հեղինակակցությամբ)

1993

• Аннотированный указатель имен // Е.В. Тарле, Талейран. Из мемуаров Талейрана, М., с. 290-316
• Գրախոս. (Рец.) B. Gainot, Dictionnaire des membres du Comité de Salut Public, Paris, 1990 // ВИ, № 4, с. 186-187
• Գրախոս. (Рец.) П.П. Черкасов, Генерал Лафайет. Политический портрет, М., 1991 // АHRF, n° 291, p. 150-152

1994

• Գրախոս. (Рец.) В.П. Смирнов, В.С. Посконин, Традиции Великой французской революции в идейно-политической жизни Франции, 1789-1989, М., 1991 // АHRF, n° 296, p. 359-361

1995

• Vladimir Poskonine (1953-1994) // АHRF, n° 302, p. 639-640

1996

• Գրախոս. (Рец.) Д.М. Туган-Барановский, Наполеон и власть. (Эпоха консульства), Балашов, 1993 // АHRF, n° 306, p. 748-749

1997

• Marc-Antoine Jullien et les élections de l’an VI. (À la mémoire de mon maître Victor Daline) // АHRF, n° 308, p. 305-320
• Մի անտիպ փաստաթուղթ // ԼՀԳ, թիվ 3, էջ 174-176

1998

• Գրախոս. (Рец.) А.В. Чудинов, Размышления англичан о Французской революции, М., 1997 // АHRF, n° 312, p. 362-364
• Կազմ. (Сост.) Библиография трудов Виктора Моисеевича Далина и литература о нем (1902-1995) // Исторические этюды о Французской революции. Памяти В.М. Далина (к 95-летию со дня рождения), М., с. 70-87

1999

• Պատմաբանը, գիտության կազմակերպիչը, քաղաքացին // ՊԲՀ, թիվ 1, էջ 67-72
• Ռուբեն Գարեգինի Սահակյան // ԼՀԳ, թիվ 1, էջ 207-209
• Vladimir Dounaevski (1918-1998) // АHRF, n° 316, p. 399-400

2000

• Виктор Моисеевич Далин (1902-1995) // Портреты историков. Время и судьбы, т. 2. Всеобщая история, М., c. 416-425
• Գրախոս. (Рец.) Исторические этюды о Французской революции. Памяти В.М. Далина (к 95-летию со дня рождения), М., 1998 // АHRF, n° 319, p. 167-170

2001

• Համիդեան կոտորածները ֆրանսիական հասարակական մտքի գնահատմամբ (ԺԹ. դարավերջ և Ի. դարասկիզբ) // ՀԱ, թիվ 1-12, էջ 411-456
• Առաջաբան // Ալբեր Վանդալ, Հայերը և բարենորոգումները Թուրքիայում, Երևան, էջ 3-6
• Առաջաբան // Մատերն Մյուրե, Մարաշի կոտորածը (1920 թ. փետրվար), Երևան, էջ 3-4
• Առաջաբան // Ռենե Պյուո, Զմյուռնիայի վախճանը, Երևան, էջ 3-4

2002

• В.М. Далин, каким я его знал // ФЕ – 2002. Историки Франции. К 100-летию В.М. Далина (1902-1985), М., с. 8-20
• Համիդյան կոտորածները և Ժորժ Կլեմանսոն // Ազգ, 24 ապրիլի
• Համիդյան կոտորածները ֆրանսիացի ժամանակակիցների հրապարակային դասախոսություններում // ՊԲՀ, թիվ 2, էջ 47-70
• Համիդյան կոտորածները և հայր Շարմետանը // Էջմիածին, թիվ Դ, էջ 72-80

2003

• Համիդյան կոտորածները և աբբա Պիզանին // Էջմիածին, թիվ Գ-Դ, էջ 139-146
• Գրախոս. (Рец.) Y. Ternon, Mardin 1915. Anatomie pathologique d’une destruction, Paris, 2003 // ՊԲՀ, թիվ 2, էջ 306-310

2004

• Переворот 18 фрюктидора V года во Франции, Ереван, 181 с.
• Հայհոյանքը փաստարկի սով է // Առավոտ, 14 հունվարի
• Պատմագիտության, պատմագրության և դիլետանտիզմի մասին // Հորիզոն, 17-23 փետրվարի
• Հայոց ցեղասպանութեան լուսաբանումը ԺԹ. դարավերջի և Ի. դարասկզբի ֆրանսիական պատմագրութեան կողմից // ՀԱ, թիվ 1-12, էջ 317-366
• Համիդյան կոտորածները և Պիեռ Քիյեառը // Էջմիածին, թիվ Դ, էջ 55-67
• Ֆրանսիական տպագիր սկզբնաղբյուրները 1894-1896 թթ. հայկական կոտորածների մասին // Հայոց ցեղասպանության պատմության և պատմագրության հարցեր, թիվ 9, էջ 100-121
• Գուստավ Մեյրիեն համիդյան կոտորածների մասին // Նույն տեղում, էջ 152-159

2005

• Հայոց ցեղասպանության առաջին փուլը ֆրանսիական պատմագրության և հասարակական մտքի գնահատմամբ (XIX դ. վերջ – XX դ. սկիզբ), Երևան, 272 էջ
• Գրախոս. (Рец.) Մ . Զուլալյան // Պատմություն և կրթություն, 2006, թիվ 3-4, էջ 201-205, Մ. Կարապետյան, Է . Գևորգյան , Է . Մելքոնյան , Հայոց ցեղասպանության առաջին փուլի ֆրանսիական պատմագրությունը // Մանկավարժության և հոգեբանության հիմնախնդիրներ, 2009, թիվ 2 (5), էջ 146-153
• Հայ ժողովրդի ազատագրական պայքարի պատմությունը Պիեռ Քիյեառի գնահատմամբ // Էջմիածին, թիվ Ա, էջ 97-104
• Les religieux français et les massacres hamidiens // Գիտության գլոբուս, հ. 5, էջ 101-110
• Նապոլեոնի հայազգի մամլուկ Ռուստամը // Գիտության աշխարհում, թիվ 2, էջ 9-133
• Մարշալ Մյուրատի առեղծվածը // Գիտության աշխարհում, թիվ 4, էջ 7-10
• Գրախոս. (Рец.) Մ . Ներսիսյան , Հայոց ցեղասպանության անհերքելի փաստաթղթեր, Երևան, 2005 // ՊԲՀ, թիվ 2, էջ 307-311
• Գրախոս. (Рец.) Ն . Հովհաննիսյան , Հայոց ցեղասպանությունը արաբական պատմագիտության քննական լույսի ներքո, Երևան, 2004 // Էջմիածին, թիվ Դ, էջ 148-154
• Գրախոս . (Рец.) Տ . Սարուխանյան , Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան Թուրքիայում և Մեծ Բրիտանիան (1915-1918 թթ.), Երևան, 2005 // Նույն տեղում, էջ 155-160

2007

• 1909 թ. հայկական կոտորածները Կիլիկիայում ֆրանսիական պատմագրութեան գնահատմամբ // ՀՀՀ, հ. ԻԷ., էջ 9-68
• Հայոց ցեղասպանութեան ընկալումը Անրի Բարբիի կողմից // ՀԱ, թիվ 1-12, էջ 335-362
• La discussion de la Question arménienne dans la Chambre des Députés aux années 1890 // Բազմավէպ, էջ 468-483
• Գրախոս . (Рец.) H. Morgenthau, United States Diplomacy on the Bosporus: The Diaries of Ambassador Morgenthau, 1913-1916. Compiled with an introduction by Ara Sarafian, Princeton and London, 2004 // Էջմիածին, թիվ Գ-Դ, էջ 97-105

2008

• Абгар Рубенович Иоаннисян: портрет историка. (К 100летию со дня рождения) // ФЕ – 2008. Англия и Франция – соседи и конкуренты, М., с. 246-258
• Աբգար Հովհաննիսյան. պատմաբանի դիմանկարը // Ակադեմիկոս Աբգար Ռուբենի Հովհաննիսյանի տպագիր աշխատությունների մատենագիտություն, Երևան, էջ 7-23
• Արտատպված է ` ՀԱ, թիվ 1-12, էջ 423-450
• Ակադեմիկոս Աբգար Հովհաննիսյան: Ծննդյան 100-ամյակի առիթով // Ազգ, 14 հունիսի
• Երկու խոսք // Մ. Մխիթարյան, Նալբանդյանագիտության հարցեր, Երևան, էջ 3-4
• Գրախոս . (Рец.) Д.Ю. Бовыкин, Революция окончена? Итоги термидора, М., 2005 // АHRF, n° 352, p. 291-294
• Գրախոս . (Рец.) А.В. Чудинов, Французская революция. История и мифы, М., 2007 // Ibid., n° 354, p. 256-258
• Գրախոս . (Рец.) Французский ежегодник – 2007. Советская и французская историографии в зеркальном отражении: 20-80-е годы XX века, М., 2007 // Ibid., n° 354, p. 262-264
• Գրախոս . (Рец.) Y. Ternon, Éclats de voix. Recueil de textes 1974-2005, Paris, 2006 // Էջմիածին, թիվ Դ, էջ 94-104
• Կազմ . (Сост.) Библиография трудов А.Р. Иоаннисяна и литература о нем // ФЕ – 2008, М., с. 259-266
• Կազմ . (Сост.) Ակադեմիկոս Աբգար Ռուբենի Հովհաննիսյանի տպագիր աշխատությունների մատենագիտություն, Երևան, 35 էջ

2009

• Армяне – сподвижники Наполеона: история и мифы, Ереван, 142 с.
• Գրախոս . (Рец.) П.М. Мурадян, О книге В.А. Погосяна «Армяне – сподвижники Наполеона: история и мифы» // «Арагаст», 2010, № 6, с. 92; Մ . Ս . Կարապետյան // ԼՀԳ, 2011, թիվ 3, էջ 302-304, А.В. Чудинов // НиНИ, 2011, № 5, с. 242-243; P. Barral // АHRF, 2011, n° 366, p. 185-186
• 1909 թ. հայկական կոտորածները Կիլիկիայում ֆրանսիական պատմագրության գնահատմամբ, Երևան, 144 էջ
• Գրախոս . (Рец.) Մ . Կարապետյան , Է . Գևորգյան , Է . Մելքոնյան , Հայոց ցեղասպանության առաջին փուլի ֆրանսիական պատմագրությունը // Մանկավարժության և հոգեբանության հիմնախնդիրներ, 2009, թիվ 2 (5), էջ 153-157
• Հայոց ցեղասպանության առաջին փուլը ֆրանսիական պատմագրության և հասարակական մտքի գնահատմամբ (1895-1918 թթ.). Է.00.05 «Պատմագրություն, աղբյուրագիտություն» մասնագիտությամբ պատմական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճանի հայցման ատենախոսության սեղմագիր, Երևան, 39 էջ
• Համիդեան կոտորածների պատմութեան նենգափոխումը ֆրանսիական պատմագրութեան կողմից (Ի դ. երկրորդ կես – ԻԱ դ. սկիզբ) // ՀԱ, թիվ 1-12, էջ 293-316
• Марк-Антуан Жюльен и выборы VI года // ФЕ – 2009. Левые во Франции, М., с. 119-138
• L’image du génocide des Arméniens d’après Henry Barby // Tanulmányok az örmeny népirtás témaköréből, Budapest, 56-68 old
• Անաստաս Ատոսիտիս // Ա . Ատոսիտիս , Հայերը եւ երիտասարդ թուրքերը: Կիլիկիոյ կոտորածները, Հալէպ, էջ 10-14
• Вместо введения // А. Иоаннисян, Неизданные произведения, Ереван, с. 5-21
• Avant-propos // G. Brézol, Les Turcs ont passé là… Recueil de documents, dossiers, rapports, requêtes, protestations, suppliques et enquêtes établissant la vérité sur les massacres d’Adana en 1909. Préparé à la publication par Varoujean Poghosyan, Erevan, 2009, p. XI-XXII
• Գրախոս . (Рец.) Հ . Սիմոնյան , Հայերի զանգվածային կոտորածները Կիլիկիայում (1909 թ. ապրիլ), Երևան, 2009 // ՊԲՀ, թիվ 1, էջ 223-228
• Գրախոս . (Рец.) Россия и Франция: исторический опыт XVIII-XIX веков. Материалы международной конференции, посвященной 100-летию А.З. Манфреда, 27-29 сентября 2006 г., М., 2008 // АHRF, n° 356, p. 255-257
• Գրախոս . (Рец.) Французский ежегодник – 2008. Англия и Франция – соседи и конкуренты, М., 2008 // Ibid., n° 357, p. 207-209
• Խմբ . (Ред.) G. Brézol, Les Turcs ont passé là… Recueil de documents, dossiers, rapports, requêtes, protestations, suppliques et enquêtes établissant la vérité sur les massacres d’Adana en 1909. Préparé à la publication par Varoujean Poghosyan, Erevan, 2009, p. XXIV+272 p.
• Կազմ. (Сост.) А. Иоаннисян, Неизданные произведения, Ереван, 188 с.
• Գրախոս . (Рец.) Մ . Կարապետյան // ՊԲՀ, 2011, թիվ 1, էջ 332-333, А.В. Чудинов // НиНИ, 2011, № 5, с. 243; А.В. Гордон // ФЕ – 2011, М., 2011, с. 412-418
• Կազմ . (Сост.) Abgar Ioannissian, De la pénétration en Orient des idées-Lumière du XVIIIe siècle // ՀՀՀ, հ. ԻԹ., էջ 287-295

2010

• Les massacres des Arméniens de Marache en 1920 (recueil de documents). Documents réunis et présentés par Varoujean Poghosyan, Erevan, 163 p.
• Գրախոս . ( Рец .) Մ . Զուլալեան // ՀՀՀ, 2011, հ. ԼԱ., էջ 697-699
• Жак Годшо: взгляд со стороны // ФЕ – 2010. Источники по истории Французской революции XVIII в. и эпохи Наполеона, М., с. 410-432
• Геннадий Семенович Кучеренко, каким я его помню // Там же, с. 433-441
• Համիդեան կոտորածները Ի. դարի սկզբի ֆրանսիական պատմագրութեան քննական լոյսի ներքոյ // ՀՀՀ, հ. Լ., էջ 157-186
• «Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան կայսրությունում» փաստաթղթերի և նյութերի ժողովածուի լույս ընծայման նախապատմության շուրջ (ակադեմիկոս Մկրտիչ Ներսիսյանի ծննդյան 100-ամյակի առիթով) // ՊԲՀ, թիվ 1, էջ 234-244
• Հայ ժողովրդի եվրոպացի նվիրյալները` Գևորգ Ե կաթողիկոսի գնահատմամբ // Էջմիածին, թիվ Դ, էջ 95-101
• Ֆրանսիացի հայասէր գործիչները` Մատթէոս Իզմիրլեանի գնահատմամբ // ՀԱ, թիվ 1-12, էջ 495-504
• Գրախոս . ( Рец.) Французский ежегодник – 2009. Левые во Франции, М., 2009 // АHRF, n° 359, p. 242-244
• Գրախոս . (Рец.) А. Тырсенко, Эмманюэль Жозеф Сийес и французская либеральная мысль его времени, М., 2005 // Ibid., n° 362, p. 191-192
• Գրախոս . (Рец.) А.В. Гордон, Великая французская революция в советской историографии, М., 2009 // Ibid., n° 362, p. 193-195
• Գրախոս . (Рец.) Մ . Կարապետյան , Է . Գևորգյան , Է . Մել քոնյան , Տասնիններորդ դարի երկրորդ կեսի հայ ազգային-ազատագրական շարժման խորհրդահայ պատմագրությունը (1921-1991), Երևան, 2010 // ԼՀԳ, թիվ 1-2, էջ 489-493
• Գրախոս . (Рец.) Ռուբեն Սաֆրաստյան , Օսմանյան կայսրություն. ցեղասպանության ծրագրի ծագումնաբանությունը (1876-1920 թթ.), Երևան, 2009 // ՀԱ, թիվ 1-12, էջ 522-530
• Գրախոս . (Рец.) 1895 Massacres d’Arméniens. Alphonse Cillière, consul de France à Trébizonde. Texte présenté par Gérard Dédéyan, Claire Mouradian et Yves Ternon, Toulouse, 2010 // Էջմիածին, թիվ Ժ, էջ 141-146
• Վառլամ (Վահրամ) Մարտիրոսեան (1928-2008) // ՀՀՀ, հ. Լ., էջ 655-656

2011

• В окружении историков (сборник статей и рецензий), Ереван, 264 с.
• Գրախոս . (Рец.) P. Barral // Revue historique, 2011, n° 659, p. 694-695; D. Bovykine // АHRF, 2011, n° 366, p. 183-185; А.С. Намазова // ФЕ – 2013, М., 2013, с. 358-362; С.Е. Киясов // Известия Саратовского университета. Серия История. Международные отношения, вып. 1, 2013, т. 13, с. 113-115
• Հայոց ցեղասպանության առաջին փուլը ֆրանսիական պատմագրության և հասարակական-քաղաքական մտքի գնահատմամբ (XIX դարի վերջ – XX դարի սկիզբ), երկրորդ, բարեփոխված հրատարակություն, Երևան, 355 էջ
• Գրախոս . (Рец.) Ռ . Սաֆրաստեան // ՀՀՀ, հ. ԼԲ., 2012, էջ 521-525, Գ . Մելիքյան , Ա . Սաֆարյան // Արևելագիտության հարցեր, VIII, Երևան, 2013, էջ 413-418
• Le désastre de Smyrne de 1922 (recueil de documents). Documents réunis et présentés par Varoujean Poghosyan, Erevan, 140 p.
• Գրախոս . (Рец.) T. Malkidis // ՀՀՀ, հ. ԼԴ., 2014, էջ 575-576
• Avant-propos // A. Adossidès, Arméniens et Jeunes-Turcs. Les massacres de Cilicie. Le texte d’autotypie est préparé à la publication par Varoujean Poghosyan, Erevan, p. X-XVII
• Գրախոս . (Рец.) Французский ежегодник – 2010. Источники по истории Французской революции XVIII в. и эпохи Наполеона, М., 2010 // АHRF, n° 364, p. 271-274
• Գրախոս . (Рец.) А.В. Чудинов, Жильбер Ромм и Павел Строганов. История необычного союза, М., 2010 // Ibid., n° 365, p. 217-219
• Գրախոս . (Рец.) Հայկ Ղազարյան , Մոսկվայի և Կարսի 1921 թվականի պայմանագրերն ու նրանց ողբերգական դերը հայ ժողովրդի ճակատագրում, Երևան, 2010 // ՀՀՀ, հ. ԼԱ., էջ 700-707
• Խմբ . (Ред.) A. Adossidès, Arméniens et Jeunes-Turcs. Les massacres de Cilicie. Le texte d’autotypie est préparé à la publication par Varoujean Poghosyan, Erevan, XVIII+102 p.

2012

• К вопросу о полемике Альбера Матьеза с советскими историками // ФЕ – 2012. Двухсотлетний юбилей Отечественной войны 1812 года, М., с. 428-437
• Համիդեան կոտորածները ֆրանսիական պատմագրութեան գնահատմամբ (Ի. դարի 70-ական թուականներ – ԻԱ. դարի սկիզբ) // ՀԱ, թիվ 1-12, էջ 231-270
• Առաջաբան // Ա . Ադոսիդես , Հայեր և երիտթուրքեր. Կիլիկիայի կոտորածները, Երևան, էջ X-XIX
• Préface // R. Puaux, La mort de Smyrne. Les derniers jours de Smyrne, Erevan, p. 5-8
• Французская революция и Первая империя сковь призму историографических споров. (О книге Э. Лёверса) // ( Գրախոս . (Рец.) H. Leuwers, La Révolution française et l’Empire. Une France révolutionnée (1787-1815), Paris, 2011) // ФЕ – 2012, М., с. 438-445
• Գրախոս . (Рец.) С.Ф. Блуменау, Революционные преобразования Учредительного собрания во Франции в 1789-1791 годах, Брянск, 2011 // АHRF, n° 370, p. 246-249
• Գրախոս . (Рец.) Россия – Франция: 300 лет особых отношений / Отв. ред. Ю.И. Рубинский, М.Ц. Арзаканян, М., 2010 // Ibid., n° 370, p. 271-274
• Կազմ . (Сост.) R. Puaux, La mort de Smyrne. Les derniers jours de Smyrne, Erevan, 108 p.
• Խմբ . (Ред.) R. Puaux, La mort de Smyrne. Les derniers jours de Smyrne, Erevan, 108 p.

2013

• К вопросу o научном сотрудничестве В.М. Далина с А.З. Манфредом // ФЕ – 2013. «Русская кампания» Наполеона: события, образы, память, М., с. 344-357
• 1909 թ. կիլիկյան կոտորածները ֆրանսիական պատմագրության քննական լույսի ներքո (համառոտ դիտարկումներ) // Ցեղասպանագիտական հանդես, թիվ 1, էջ 118-127
• Հայոց ցեղասպանության Ռենե Պինոնի հայեցակարգը // Էջմիածին, թիվ Դ, էջ 87-95

• En guise de préface // Capitaine H. Seignobosc, Turcs et Turquie, Erevan, p. 7-12
• En guise de préface // Les massacres hamidiens à travers le prisme des conférences des contemporaines français, Erevan, p. 5-10
• Գրախոս . (Рец.) В.П. Тотфалушин, Саратовский край и наполеоновские войны: к 200-летию Отечественной войны 1812 года, Саратов, 2011 // АHRF, n° 373, p. 231-233
• Գրախոս . (Рец.) В.Н. Земцов, 1812 год. Пожар Москвы, М., 2010 // Ibid., n° 373, p. 233-234
• Մանուէլ Զուլալեան (1929-2012) // ՀՀՀ, հ. ԼԳ., էջ 533-536
• Էմմա Բաբայեան (1935-2012) // Նույն տեղում, էջ 536-538
• Միքայէլ Մուրադեան (1941-2012) // Նույն տեղում, էջ 544-546
• Կազմ . (Сост.) Karabagh Movement. Bibliography. Compiled by Alik Gharibyan and Varoujean Poghosyan, Yerevan, 50 p.
• Կազմ . (Сост.) Les massacres hamidiens à travers le prisme des conférences des contemporaines français, Erevan, 176 p.
• Խմբ . (Ред.) Les massacres hamidiens à travers le prisme des conférences des contemporaines français, Erevan, 176 p.
• Խմբ . (Ред.) Capitaine H. Seignobosc, Turcs et Turquie, Erevan, 212 p.

2014

• Анатоль Леруа-Болье об армянских погромах 1890-х годов // Россия и Франция: XVIII-XX века, вып. 11, М., с. 94-103
• Հայոց ցեղասպանության հիմնախնդիրների լուսաբանումը կապիտան Սենյոբոսի կողմից // ԲԵՀ, Հայագիտություն, թիվ 1, էջ 3-13
• Штрихи к портрету А.З. Манфреда // ФЕ – 2014. Жизнь двора во Франции от Карла Великого до Людовика XIV, М., с. 306-313
• Письма А.З. Манфреда немецкому историку В. Маркову // НиНИ, № 5, с. 151-165
• La correspondance entre Boris Porchnev et Albert Soboul. Un témoignage de l’amitié entre historiens soviétiques et français // АHRF, n° 376, p. 163-177
• Les massacres de Diarbékir de 1895 : regard d’une sœur franciscaine // ՀՀ, թիվ 1, էջ 143-158
• The Armenian Massacres of Cilicia in 1909 in the Elucidation of the Times // Նույն տեղում, էջ 159-168
• Le chemin de Croix parcouru par un religieux arménien // Նույն տեղում, թիվ 2, էջ 182-195
• Յոհաննես Լեփսիուսի նամակը Արշակ Չոպանյանին // Նույն տեղում, թիվ 3, էջ 165-167
• Новое исследование по истории франко-персидских отношений. О книге И. Амини «Наполеон и Персия» (Գրախոս . (Рец.) I. Amini, Napoléon et la Perse. Les relations franco-persanes sous le Premier Empire dans le contexte des rivalités entre la France, l’Angleterre et la Russie, Paris, 2013) // ФЕ – 2014, книга 2, Франция и Восток, М., с. 409-415
• Գրախոս . (Рец.) Французский ежегодник – 2012. Двухсотлетний юбилей Отечественной войны 1812 года, М., 2012 // АHRF, n° 375, p. 218-221
• Գրախոս . (Рец.) В.В. Рогинский, Борьба за Скандинавию. Международные отношения на Севере Европы в эпоху наполеоновских войн 1805-1815, М., 2012 // Ibid., n° 375, p. 221-224
• Գրախոս . (Рец.) Участие армян в Отечественной войне 1812 года, Ереван, 2012 // Ibid., n° 377, p. 215-216
• Գրախոս . (Рец.) А.В. Зотов, Главный соперник Наполеона. Великий генерал Моро, М., 2012 // Ibid., n° 377, p. 216-218
• Գրախոս . (Рец.) Б.С. Каганович, Евгений Викторович Тарле. Историк и время, СПб, 2014 // Ibid., n° 378, p. 178-181
• Գրախոս . (Рец.) А.В. Чудинов, Д.Ю. Бовыкин, Французская революция. В кн.: Всемирная история. Т. 4. Мир в XVIII веке, М., 2013, с. 644-706 // Ibid., n° 378, p. 181-185
• Գրախոս . (Рец.) Ցեղասպանագիտական հանդես, 2013, թիվ 1 // ՀՀ, թիվ 2, էջ 218-224
• Էդիկ Զոհրաբեան (1939-2013) // ՀՀՀ, հ. ԼԴ., էջ 609-611
• Մհեր Կարապետեան (1939-2013) // Նույն տեղում, էջ 619-623

2015

• Կենսամատենագիտություն / Վ. Պողոսյան, Երևան, 2015, 40 էջ:
• Армяне – сподвижники Наполеона: история и мифы, второе издание, Ереван, 128 с.
• Էջեր Հայոց ցեղասպանության պատմության և պատմագրության, Երևան, 380 էջ
• En guise de préface // H. Barby, Au pays de l’épouvante. L’Arménie martyre, Erevan, p. 5-17
• En guise de préface // R. Pinon, La suppression des Arméniens. Méthode allemande – travail turc, Erevan, p. 5-10
• Editor’s Preface // R. Lambert, Hadjin, and the Armenian massacres, Yerevan, p. 7-8
• Le génocide des Arméniens et les religieux français // Du génocide des Arméniens à la Shoat. Typologie des massacres du XXe siècle. Sous la direction de Gérard Dédéyan, Carol Iancou, Toulouse, p. 273-284
• Les lettres de Jacques Godechot à Albert Manfred et aux responsables de l’Annuaire d’études françaises // АHRF, n° 380, p. 133-147
• Письма советских историков к А.З. Манфреду // ФЕ – 2015. К 225-летию Французской революции, М., с. 392-430
• Корреспонденция Альбера Собуля с Владимиром Сергеевичем Люблинским // Запад, Восток и Россия. История и историк в ситауции интердисциплинарности. Вопросы всеобщей истории, вып. 17, часть II. Сборник научных и учебнометодических трудов (Ежегодник), Екатеринбург, с. 149-163
• Новонайденные документы о бесчинствах и погромах кемалистов в Ахалкалакском уезде в 1921 г. // ՀՀ, թիվ 1, էջ 179-184
• Письма Б.Б. Пиотровского к М.Г. Несрсисяну // Նույն տեղում, թիվ 3, էջ 174-178
• Գրախոս . (Рец.) А. Постникова, Великая армия Наполеона на Березине: событие – память, СПб., 2014 // АHRF, n° 380, p. 171-174
• Գրախոս . (Рец.) Е. Морозова, Мария Антуанетта, М., 2014 // Ibid., n° 380, p. 174-176
• Գրախոս . (Рец.) Французский ежегодник – 2014, книга 2, Франция и Восток, М., 2014 // Ibid., n° 382, p. 186-189
• Գրախոս . (Рец.) H. Grkacharian, Hadjn, si on t’oublie… Mémoires, Chamigny, 2012 // ՀՀ, թիվ 1, էջ 206-210
• Գրախոս . (Рец.) R.H. Kévorkian, Y. Ternon, Mémorial du génocide des Arméniens, Paris, 2014 // Նույն տեղում, թիվ 3, էջ 216-224
• Հայոց ցեղասպանութեան ուսումնասիրութեան երախտաւոր պրոֆեսոր Հայկ Ղազարեանի մահը // ՀՀՀ, հ. ԼԵ., էջ 843-846
• Памяти Д.М. Туган-Барановского // ФЕ – 2015. К 225-летию Французской революции, М., с. 473-474
• Djoutchi Tougan-Baranovski (1948-2015) // АHRF, n° 382, p. 171-172
• Խմբ . (Ред.) Р. Кеворкян, Геноцид армян. Полная история, М., 910 с.
• Խմբ . (Ред.) H. Barby, Au pays de l’épouvante. L’Arménie martyre, Erevan, 175 p.
• Խմբ . (Ред.) R. Pinon, La suppression des Arméniens. Méthode allemande – travail turc, Erevan, 57 p.
• Խմբ . (Ред.) R. Lambert, Hadjin, and the Armenian Massacres, Yerevan, 62 p.

2016

• Доклад В.М. Далина «О Тарле» // ФЕ – 2016. Протестные движения в эпону Французской революции и Первой империи, М., с. 244-294
• La correspondance d’Albert Soboul et d’Albert Manfred // АHRF, n° 386, p. 145-174
• En guise de préface // Mme Émilie Carlier, Au milieu des massacres. Journal de la femme d’un Consul de France en Armenie, Erevan, p. 5-8
• Գրախոս. (Рец.) Л. Ивченко, Кутузов, М., 2012 // Ibid., n° 383, p. 211-215
• Գրախոս. (Рец.) Французский ежегодник – 2013. «Русская кампания» Наполеона: события, образы, память, М., 2013 // Ibid., n° 383, p. 215-218
• Գրախոս. (Рец.) И мирный гражданин бесстрашный воин стал. 1812 год в документах государственного архива Саратовской области, Саратов, 2014 // Ibid., n° 384, p. 214-216
• Գրախոս. (Рец.) Российская империя и монархия Габсбургов в Наполеоновских войнах: взгляд из Венгрии, СПб., 2014 // Ibid., n° 384, p. 216-218
• Գրախոս. (Рец.) А.В. Гладышев, Миры К.-А. Сен-Симона. Между Наполеоном и Людовиком XVIII, Саратов, 2014 // Ibid., n° 385, p. 216-217
• Գրախոս. (Рец.) Е.А. Прусская, Французская экспедиция в Египет 1798-1801 гг.: взаимное восприятие двух цивилизаций, М., 2016 // Ibid., n° 385, p. 217-219
• Գրախոս. (Рец.) Н.Н. Аурова, Заграничные походы русской армии 1813-1814 гг. Социокультурный аспект, М.-СПб., 2015 // Ibid., n° 385, p. 219-220
• Գրախոս. (Рец.) Французский ежегодник – 2015. К 225-летию Французской революции. М., 2015 // Ibid., n° 385, p. 220-223
• Գրախոս. (Рец.) Ռ. Մելքոնյան, Մ. Աբրահամյան, Օսմանյան կայսրության և Թուրքիայի հանրապետության բռնի իսլամացման քաղաքականությունը հայերի նկատմամբ որպես ցեղասպանական արարք, Երևան, 2015 // ՀՀ, թիվ 1, էջ 209-213
• Էմմա Կոստանդեան (1934-2014) // ՀՀՀ, հ. ԼԶ., էջ 654-657
• Խմբ. (Ред.) Mme Émilie Carlier, Au milieu des massacres. Journal de la femme d’un Consul de France en Armenie, Erevan, 94 p.

2017

• La correspondance d’Albert Soboul avec les historiens soviétiques, Saarbrücken, 104 p.
• Գրախոս. (Рец.) Д.Ю. Бовыкин, «Наш друг Собуль». О книге В.А. Погосяна // ФЕ – 2019. Эпоха Наполеона и память о ней, М., 2019, с. 496-506; J.-N Ducange // AHRF, 2019, n° 396, p. 213-214
• Sur la polémique entre Abert Mathiez et les historiens soviétiques // АHRF, n° 387, p. 31-54
• Далин Виктор Моисеевич // Российская историческая энциклопедия. Т. 5. М., С. 446-447
• O советском историке М.Д. Бушмакинe // Французский ежегодник – 2017. Франция и Средиземноморье в Новое и новейшее время, M., с. 370-384
• Երկու խոսք // Աշոտ Հովհաննիսյան, Զաքարիա Ագուլեցին և իր ժամանակը, Երևան, էջ 5-13
• К истории научного сотрудничества Я.А. Манандяна с грузинскими коллегами // ՀՀ, թիվ 1, էջ 175-184
• Գրախոս. (Рец.) Ученый в эпоху перемен: Н.И. Кареев в 1914-1931 гг. Исследования и материалы, М., 2015 // АHRF, n° 387, p. 213-214
• Գրախոս. (Рец.) В.Е. Воронин, «Недаром помнит вся Россия…» Бородинское сражение в историческом сознании русских и французов (по следам 200-летнего юбилея), М., 2016 // Ibid., n° 387, p. 214-216
• Գրախոս. (Рец.) Французский ежегодник – 2016. Протестные движения в эпоху Французской революции и Первой империи, М., 2016 // Ibid., n° 389, p. 194-199
• Հրաչիկ Ռուբենի Սիմոնեան (1928-2016) // ՀՀՀ, հ. ԼԷ., էջ 690-693
• Խմբ. (Ред.) Աշոտ Հովհաննիսյան, Զաքարիա Ագուլեցին և իր ժամանակը, Երևան, 190 էջ

2018

• Отзыв А.З. Манфреда о докторской диссертации Г.Ш. Кигурадзе // ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები. თბილისი, № 1-2 (22). გვ. 331-338 [«Вопросы новой и новейшей истории». Тбилиси, № 1-2 (22). С. 331-338]
• Գրախոս. (Рец.) Н.В. Промыслов, Французское общественное мнение о России накануне и во время войны 1812 года, М., 2016 // AHRF, n° 392, p. 216-219
• Գրախոս. (Рец.) Д.Ю. Бовыкин, Король без королевства. Людовик XVIII и французские роялисты в 1794-1799 гг., М., 2016 // Ibid., n° 392, p. 219-222
• Գրախոս. (Рец.) Л.Л. Ивченко, От Бородина к Парижу, М., 2016 // Ibid., n° 393, p. 234-236
• Գրախոս. (Рец.) А.В. Чудинов, История Французской революции: пути познания, М., 2017 // Ibid., n° 394, p. 167-170

Достижения

• Доктор исторических наук

Изображения

Книги

Библиография

• [1]

Сноски

1. ↑ Его мать, кандидат филологических наук Марго Амбарцумовна Мхитарян (1920-2001), была видным ученым, автором многочисленных научных трудов, в том числе пяти ценных монографий, по истории армянской печати и общественной мысли XIX столетия. В.А. Погосян вырос и получил воспитание в научной среде, еще с детства он общался с выдающимися историками, среди которых были Б.Б. Пиотровский, А.Г. Иоаннисян, М.Г. Нерсисян, Л.С. Хачикян и др.
2. ↑ Проходил обучение под руководством Виктора Моисеевича Далина (1902-1985), историка, пользующегося широким мировым признанием и имеющего непререкаемый авторитет в международных научных кругах. Тем не менее, помимо него, он считал своими учителями еще двух крупнейших специалистов по истории Французской революции XVIII столетия, Альберта Захаровича Манфреда (1906-1976) и Жака Годшо (1907-1989), представителей советской и французской исторической науки.
3. ↑ К На основе этой темы в 2009 г. он защитил в Институте истории НАН Армении докторскую диссертацию.
4. ↑ Именно поэтому, имея ввиду отмеченные обстоятельства, известный армянский историк М.К. Зулалян (1929-2012) по праву назвал В.А. Погосяна «исключительным историком» («Арменоведческий журнал Айказян», 2011, т. 51, с. 698, на армянском языке).