Вштуни Азат
| Вштуни Азат | |
| |
| Другие имена: | Мамиконян Азат Сетович (наст. фамил.) |
| На армянском: | Ազատ Վշտունի |
| Дата рождения: | 17.07.1894 |
| Место рождения: | Ван, Турция |
| Дата смерти: | 26.03.1958 |
| Место смерти: | Ереван, Армения |
| Краткая информация: Поэт | |
Содержание
Биография
Родился в семье учителя.
Начальное образование он получил в местной Еремянской школе. В 1908—1911 учился в Центральном Константинопольском училище. В 1911 году он уехал в Париж и стал свободным студентом литературно-философского факультета Сорбонского университета. С 1914 жил в Тифлисе, затем в Ереване.
В 1918-1919 гг. работал в Старом Нерсисянском приюте в Тифлисе, где основал печатный журнал «Парос». Был в Крыму в 1919-1920 г. В 1921 г. он уехал в Иран и Ирак для репатриации.
Редактировал журналы и газеты[1].
Был президентом первой литературной организации Советской Армении — Ассоциации писателей Советской Армении, представителем в Москве (1925), заведующим художественным сектором Светлого народного комитета СССР (1929). Член литературной «Группы трёх» (Егише Чаренц, Геворг Абов, Азат Вштуни).
Сочинения
Первый сборник стихов В. «Струны моего сердца» вышел в 1915.
В сборниках «Новый Восток» (1923), «Саламнаме» (1924), «Восток в огне сейчас» (1927) В. воспел пробуждённый «клокочущий Восток».
Темы дружбы народов, строительства социализма преобладают в сборниках:
- «Сочинения» (1935)
- «Стихи и поэмы» (1936)
- «Любовь и ненависть» (1946)
- «Сочинения» (1956).
Стихам В. присущи боевой дух, новое осмысление восточных поэтических образов, музыкальное звучание стиха.
- Сборник стихов, Тифлис, 1918
- Неориенталь, Эривань, 1923
- Узанк и занг, Эривань, 1923
- Поэма китайская и Саламы, Эривань, 1925
- Восток в огне, Ростов на Дону, 1927
- Журн.: "Мурч", Эривань, 1922—1923
- "На литературном посту" (на армянском яз.), Эривань, 1928
- "На рубеже Востока", Тифлис, 1928 и т. д.
В русском переводе
- Новый Восток, М.-Л., 1930
- Избр. стихи, М., 1937
- Стихи и поэмы, Ер., 1951
- Мкртчян Л.М. (сост.). От «Рождения Ваагна» до Паруйра Севака. Книга 2. Ер., «Советакан грох», 1983
Стихи на армянском языке
- Սրտիս լարերէն, Բաքու, 1915, 30 էջ
- Կամաւորի յուշատետրից, Բաքու, 1915, 28 էջ
- Բանաստեղծութիւններ, Թիֆլիս, 1918, 76 էջ
- Հուզանք ու զանգ, Ալեք-պոլ, 1923, 47 էջ
- Neo orientalia (զարթնող Արևելքի երգեր), Երևան, Պետհրատ, 1923, 48 էջ
- Սալամնամե, Թիֆլիս, 1924, 39 էջ
- Արևելքը հուր է հիմա, Երևան, Պետհրատ, 1927, 116 էջ
- Բանաստեղծություններ, Երևան, Պետհրատ, 1929, 172 էջ
- Խոսում է ռադիո-Ալժիրը, Երևան, Պետհրատ, 1931, 38 էջ
- Երկեր, Երևան, Պետհրատ, 1935, 265 էջ
- Ռամ Ռոյ, Երևան, Պետհրատ, 1936, 19 էջ
- Լուսադեմին, Երևան, Պետհրատ, 1939, 58 էջ
- Ընտիր երկեր, Երևան, Հայպետհրատ, 1941, 280 էջ
- Նոր սերունդը, Երևան, Հայպետհրատ, 1941, 29 էջ
- Վիլլի Վոլֆ, Երևան, Հայպետհրատ, 1941, 28 էջ
- Երբ կայծակը փայլատակում է, Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 31 էջ
- Մանկական ռազմախաղ, Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 4 էջ
- Հատընտիր, Երևան, Հայպետհրատ, 1944, 51 էջ
- Մանկիկն ու կատվիկը, Երևան, Հայպետհրատ, 1944, 8 էջ
- Սեր և ատելություն, Երևան, Հայպետհրատ, 1946, 63 էջ
- Երկերի ժողովածու, Երևան, Հայպետհրատ, 1947, 464 էջ
- Մանկության օրեր, Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 16 էջ
- Բանաստեղծություններ և պոեմներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 224 էջ
- Երկեր, Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 367 էջ
- Երկեր երկու հատորով, հատոր 1, Երևան, Հայպետհրատ, 1960, 264 էջ
- Երկեր երկու հատորով, հատոր 2, Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 286 էջ
- Ընտիր երկեր, Երևան, «Հայաստան», 1971, 250 էջ
- Գիրք մանուկների համար, Երևան, «Հայաստան», 1972, 47 էջ
- Երբ կայծակը փայլատակում է (վիպերգ), Հալեպ, տպարան «Անի»( գրքում տպագրման թվականը նշված չէ), 30 էջ։
Награды
- Медаль За оборону Кавказа
Изображения
Разное
- Его произведения переведены на русский, украинский, грузинский, азербайджанский, курдский, французский, китайский и другие языки.
Библиография
- История армянской советской литературы, М., 1966. с. 99—103
- Литературная энциклопедия
- Вштуни Азат
Сноски
- ↑ «Դիրքերում» երկշաբաթաթերթը (Թիֆլիս, 1924), «Մուրճ-մանգաղ» թերթը (Հյուսիսային Կովկա), Դոնի Ռոստով, 1926-1927), «Գեղարվեստի ֆրոնտում», «Խորհրդային Հայաստան»-ի գրական հավելվածը (Երևան, 1930), «Խորհրդային արվեստ» (Երևան, 1932-1934) ամսագիրը։ Եղել է Սովետական Հայաստանի գրական առաջին կազմակերպության՝ Սովետական Հայաստանի գրողների ասոցիացիայի նախագահը, ներկայացուցիչը Մոսկվայում (1925), ՀԽՍՀ լուսժողկոմատի արվեստի սեկտորի վարիչ (1929)
