Текущая версия на 17:57, 23 сентября 2025

Аконц Кёвер
Другие имена:	Аконц Этьен Ковер, Аконц Степанос, Степанос Гювер Агонц, Амира Григори Агонц (урожд)
Латиницей:	Kövér István (венг.)
На армянском:	Ստեփաննոս Ակոնց
Дата рождения:	20.11.1740
Место рождения:	Георгени, Королевство Венгрия
Дата смерти:	24.01.1824
Место смерти:	Венеция
Краткая информация: Географ, арменовед, теолог, историк искусства. Архиепископ, член ордена мхитаристов Венеции

Биография

Родился 20 ноября 1740 г. в Трансильвании, в знатной армянской семье.

Учился в школе монастыря Св. Лазаря. Освоил несколько древних и современных языков, преподавал армянский, риторику, искусство, географию и теологию.

С 1763 г. был членом ордена мхитаристов Венеции. С 1785 по 1790 год он был настоятелем аббата Степаноса Мелконяна. С 1790 по 1800 год преподавал и проповедовал в армянских колониях Трансильвании. В 1800 г. был настоятелем ордена мхитаристов Венеции.

Аконц, ведя переговоры с Наполеоном I, сумел сохранить Армянский орден, и указом императора от 17 августа 1810 г. он был признан научным учреждением под названием «Армянская духовная семинария».

Автор религиозных и этических трудов. В своих географических трудах отстаивал гелиоцентрическое учение Коперника и принципы сравнительной географии. Написал историко-географические, риторические и религиозно-этические труды. Одиннадцатитомный труд «География четырёх частей света» содержит ценные сведения о географии, истории, обычаях, политической, экономической и культурной жизни многих стран и народов мира.

Сочинения

• «Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկիոյ, Ամերիկոյ»։
• Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկիոյ և Ամերիկոյ։ Ստորագրեալ զիւրաքանչիւր աշխարհաց որ ի նոսա՝ զդիրս, զբերս, զբարս, զվաճառականութիւն, զկառավարութիւն, զկրօնս և այլն։ Մասն չորրորդ։ Ամերիկա, Ագոնց Ստեփանոս (Գիւվէր), Վէնէտիկ, Ս. Ղազար, 1802։
• Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկիոյ և Ամերիկոյ; Ստորագրեալ զիւրաքանչիւր աշխարհաց որ ի նոսա՝ զդիրս, զբերս, զբարս, զվաճառականուի, զկառավարուի, զկրօնս, և այլն; Մասն երկրորդ։ Հատոր Գ։ Եւրոպիա, Ագոնց Ստեփանոս (Գիւվէր), Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1802։
• Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկիոյ և Ամերիկոյ։ Ստորագրեալ զիւրաքանչիւր աշխարհաց որ ի նոսա՝ զդիրս, զբերս, զբարս, զվաճառականուի, զկառավարուի, զկրօնս, և այլն։ Մասն երկրորդ։ Հատոր Դ։ Եւրոպիա, Ագոնց Ստեփանոս (Գիւվէր), Վենետիկ։ Ս. Ղազար, 1802։
• Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկիոյ և Ամերիկոյ։ Ստորագրեալ զիւրաքանչիւր աշխարհաց որ ի նոսա՝ զդիրս, զբերս, զբարս, զվաճառականուի, զկառավարուի, զկրօնս, և այլն։ Մասն երրորդ։ Ափրիկէ, Ագոնց Ստեփանոս (Գիւվէր), Վէնէտիկ, Ի վանս սբյն Ղազարու, 1802։
• Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկոյ և Ամերիկոյ։ Ստորագրեալ զիւրաքանչիւր աշխարհաց որ ի նոսա՝ զդիրս, զբերս, զբարս, զվաճառականուի, զկառավարուի, զկրօնս, և այլն։ Մասն առաջին։ Հատոր Դ., Ասիա, Ագոնց Ստեփանոս (Գիւվէր), Վենետիկ։ Ի վանս սբյն Ղազարու, 1805։
• «Պատմութիւն կենաց և վարուց տեառն Մխիթարայ Սեբաստացւոյ րաբունապետի և աբբայի…», Վենետիկ, 1810։
• «Ճարտասանութիւն բովանդակեալ ի հինգ գիրս…», Վենետիկ, 1775։
• «Հասարակախօսութիւն աշխարհագրութեան», Վենետիկ, 1817։
• Տեսութիւն Պատմութեանց Ա[ստուա]ծաշունչ Ս[ուր]բ Գրոց։ Հատոր Բ։ Դատաւորք, Հռութ, Ա. եւ Բ. Թագաւորութեանց, Ագոնց Ստեփանոս (Գիւվէր), Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1819։
• Տեսութիւն Պատմութեանց Ա[ստուա]ծաշունչ Ս[ուր]բ Գրոց։ Հատոր Գ։ Գիրք Գ. եւ Դ. Թագաւորութեանց, Ագոնց, Ստեփանոս (Գիւվէր), Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1819։
• «Տեսութիւն պատմութեանց Աստուածաշունչ Սուրբ Գրոց», հատոր 1-4, Վենետիկ, 1819։
• Տեսութիւն Պատմութեանց Ա[ստուա]ծաշունչ Ս[ուր]բ Գրոց։ Հատոր Դ։ Յուդիթ, Տովբիթ, Եսթեր, Դանիէլ, Եզրաս եւ Մակաբայեցիք մինչեւ ի Քրիստոս, Ագոնց Ստեփանոս (Գիւվէր), Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1819։
• Տեսութիւն Նոր Կտակարանաց Աստուածաշունչ Սուրբ Գրոց։ Հատոր Ա, Ագոնց Ստեփանոս (Գիւվէր), Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1824։
• Տեսութիւն Նոր Կտակարանաց Ա[ստուա]ծաշունչ Սուրբ Գրոց։ Հատոր Բ, Ագոնց Ստեփանոս (Գիւվէր), Վենետիկ, Ս. Ղազար, 1824։
• «Տեսութիւն Նոր կտակարանաց Աստուածաշունչ Սուրբ Գրոց», հ. 1-3, Վենետիկ, 1825։

Библиография

• Նկարագիր վարուց Ստեփաննոսի Ագոնց Գիւէր արքեպիսկոպոսի..., Վնտ., 1825:
• Շտիկյան Ս., Հայ նոր գրականության ժամանակագրություն (1801-1850), Ե., ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., 1973, էջ 202։
• Армянские фамилии "Kövér"